Artykuł |
Nowofundland – rasa psa zaliczana do grupy molosów w typie górskim, wyhodowana na Nowej Fundlandii w Kanadzie – stąd jej nazwa. Początkowo użytkowana była przez rybaków jako pies pociągowy, a współcześnie jako pies-towarzysz i pies ratowniczy.
Rys historyczny[]
Według aktualnego stanu wiedzy rasa pochodzi z Nowej Fundlandii i powstała w wyniku krzyżówek psów zamieszkujących wyspę Indian Beotuk z dużymi psami do polowań na niedźwiedzie, które na wyspę przywieźli około 1100 roku wikingowie. Za protoplastę nowofundlandów uważana jest wymarła już rasa o nazwie St. John's dog. Rasę ukształtowała zapewne także domieszka krwi ras psów przywiezionych z Europy przez rybaków (nie wyklucza się udziału ras hiszpańskich) – jednakże podstawowe cechy rasy pozostały niezmienione i już od około roku 1600 można mówić o dużej stałości rasy – zarówno z punktu widzenia morfologii, jak i użytkowości (cechy charakteru). Dzięki temu nowofundland jest odporny na wpływ nawet bardzo surowych warunków klimatycznych – w tym zwłaszcza przy pracy w wodzie.
Początkowo hodowano je w dwóch podstawowych odmianach barwnych: łaciate i jednobarwne. Z jednobarwnych ustaliły się czarna i brązowa, a z łaciatej powstał landseer.
Wrażenie ogólne[]
Nowofundland to pies masywny i muskularny, o długiej i gęstej szacie, cechujący się dobrą kondycją ruchową, elastycznością i swobodnymi ruchami.
Zgodnie z obecnie obowiązującym w FCI wzorcem rasy, za istotne proporcje uważana jest sylwetka w obrysie prostokąta (wysokość psa jest niższa niż jego długość) – nieco dłuższego u suk, aniżeli u samców; tułów zwarty; głębokość klatki piersiowej jest nieco większa niż odległość od klatki piersiowej do podłoża.
Wygląd[]
Budowa[]
Średnia wysokość w kłębie dla dorosłego psa wynosi 71 cm, a dla dorosłej suki 66 cm. Przeciętna masa ciała psa to około 68 kg, a suki – około 54 kg.
Podstawowe cechy anatomiczne rasy:[]
- Głowa: Masywna, przy czym u suk nieco lżejsza, niż u samców;
- Mózgoczaszka:
- Czaszka: Kość ciemieniowa szeroka i lekko wysklepiona; kość potyliczna mocno rozwinięta.
- Stop: Wyraźnie zaznaczony, ale nigdy ostro.
- Trzewioczaszka:
- Nos: Duży, dobrze pigmentowany, nozdrza dobrze rozwinięte; czarny u psów czarnych i biało czarnych, brązowy u psów brązowych.
- Kufa: O graniastym kształcie, głęboka i umiarkowanie krótka, pokryta krótkim, delikatnym włosem, pozbawiona fałd; kąciki wargowe widoczne, lecz nie przesadnie zaznaczone.
- Fafle: Miękkie.
- Zgryz: Zgryz nożycowy lub cęgowy.
- Oczy: Niewielkie, osadzone umiarkowanie głęboko lecz szeroko; trzecia powieka nie powinna być widoczna; ciemnobrązowe u psów czarnych i biało-czarnych, u brązowych dopuszczalne nieco jaśniejsze.
- Uszy: Nieduże, w kształcie trójkąta o zaokrąglonych końcach, osadzone daleko w tyle głowy i do niej przylegające; przy mierzeniu koniec ucha winien u dorosłego psa sięgać do wewnętrznego kącika oka.
- Szyja: Mocna i muskularna; znaczne podgardle niewskazane.
- Tułów: O masywnym kośćcu. Oglądany z boku głęboki i mocny.
- Górna linia: Pozioma, prosta i stabilna.
- Grzbiet: Szeroki.
- Lędźwie: Mocne i dobrze umięśnione.
- Zad: Szeroki, kąt spadku około 30 stopni.
- Klatka piersiowa: Szeroka, pojemna i głęboka, żebra dobrze wysklepione.
- Linia dolna i brzuch: Prawie horyzontalna, podkasanie niewskazane.
Kończyny:
- Przednie: Proste i równoległe, zarówno w pozycji stojącej, jak i w stępie i w wolnym kłusie.
- Łopatki: Bardzo dobrze umięśnione, ustawione wyraźnie ukośnie.
- Łokcie: Przylegające.
- Śródręcze: Nieznacznie nachylone.
- Łapy: Duże lecz proporcjonalne do tułowia, dobrze zaokrąglone i zwarte, palce mocne i ściśle do siebie przylegające, połączone błoną.
- Tylne:
- Miednica: Mocna, szeroka i długa.
- Uda: Szerokie i muskularne.
- Kolana: Dobrze kątowane.
- Podudzie: Mocne i dość długie.
- Stawy skokowe: Stosunkowo krótkie, ustawione bardzo nisko, rozstawione szeroko i równolegle do siebie.
- Łapy: Mocne i zwarte.
- Ogon: O szerokiej i mocnej nasadzie, sięgający do pięty lub nieco poniżej; noszony w linii poziomej, w spoczynku zwisający, pokryty gęstym włosem.
- Chody: Długi wykrok przednich kończyn i mocny napęd kończyn tylnych; nieznaczne kołysanie grzbietem jest naturalne; przy przyspieszaniu kończyny wykazują tendencję do zbieżnego stawiania, linia grzbietu pozostaje pozioma
Zachowanie i charakter[]
Nowofundland uważany jest za jedną z najbardziej przyjacielskich ras – znany jest ze swojej życzliwości, delikatności i łagodności – zwłaszcza w stosunku do ludzi. Wraz z landseerem były tematem pojawiającym się w twórczości malarzy i poetów. Opiekuńczość ich została spopularyzowana m.in. w postaci suki nowofundlandki o imieniu Nana w powieści Jamesa M. Barrie Piotruś Pan.
Użytkowość[]
Nowofundland bardzo lubi wodę, doskonale pływa. Początkowo pomagał rybakom przy wyciąganiu sieci na ląd oraz ciągnięciu łodzi. Obecnie jest to pies ratowniczy pracujący w ratownictwie morskim, jak również pies zaprzęgowy używany do transportu ciężkich ładunków (obecnie wyłącznie sportowo) oraz pies-towarzysz. Nowofundlandy i landsery uratowały wielu tonących ludzi.
Zdrowie i pielęgnacja[]
Psy tej rasy przejawiają średnie ryzyko do wystąpienia skrętu żołądka, często tragicznego w skutkach. Oczekiwana długość życia wynosi 11 lat.
Klasyfikacja[]
W klasyfikacji FCI rasę zaliczono do grupy II (Pinczery i sznaucery, molosy, psy górskie i szwajcarskie psy do bydła), do sekcji 2 – molosy w typie górskim.
Wpisany do wzorców ras pod numerem 50 (ostatnie zmiany we wzorcu pochodzą z 29 października 1996). Nowofundlandy nie podlegają próbom pracy (do uzyskania praw hodowlanych lub championatu międzynarodowego nie są wymagane wyniki konkursów lub zawodów).
Zgodnie z klasyfikacją amerykańską, rasa należy do grupy psów pracujących. Typ dogowaty.
Zobacz też[]
Psy | |
---|---|
Gończe | Beagle • Gończy berneński • Gończy Hamiltona • Gończy siedmiogrodzki• Gończy polski • Posokowiec • Posokowiec bawarski• Posokowiec hanowerski |
Pasterskie | Border collie • Owczarek francuski briard • Beauceron • Czechosłowacki wilczak• Kuvasz • Puli • Owczarek niemiecki• Welsh Corgi Cardigan • Welsh Corgi Pembroke • Duży szwajcarski pies pasterski• Komondor |
Pupilki | Cocker Spaniel Angielski • Cocker Spaniel Amerykański • Biszon Kędzierzawy • Chihuahua• Maltańczyk • Pekińczyk • Hawańczyk |
Różnej wielkości | Elo • Kundelki |
Płochacze | Clumber Spaniel • Cocker Spaniel Angielski • Cocker Spaniel Amerykański • Kooikerhondje• Płochacz niemiecki • Field Spaniel • Springer spaniel angielski• Springer spaniel walijski • Sussex Spaniel |
Terriery | Yorkshire Terrier • Jack Russel Terrier • Parson Russell terrier |
Retrievery | Labrador Retriever • Golden Retriever • Chesapeake Bay retriever • Nova Scotia Duck Tolling Retriever |